Dit artikel gaat over 5G. Wat het is, hoe het werkt en wat je er mee kan doen en vooral… hoe het ons leven zal veranderen…
5G… de toekomst in realtime
Beeld u in, je speelt een co-op game met een VR headset, in realtime, met nul vertraging op uw smartphone, terwijl je naar je bestemming wordt gereden in een autonoom rijdende wagen… Fictie? Nope nope nope, het komt eraan; want 5G zal alles veranderen.
Wat is een Co-op game? Co-op-modus of coöpmodus, vaak afgekort tot co-op (Engels) of coöp, is een spelmodus voor computerspellen waarin meerdere spelers samen missies kunnen spelen. Doe je dat online, dan wordt er samen gespeeld op verschillende (spel)computers, die met elkaar verbonden zijn via een computernetwerk.
3G, 4G, 5G
Op onze smartphones zijn we onderhand gewoon om bovenaan de melding 4G, of 3G, of misschien zelfs 2G of E te zien staan; en je weet ondertussen dat dit refereert naar het type verbinding dat je dan hebt qua data, met het mobiele netwerk.
Hoe hoger de ‘G’, des te sneller de connectie. G staat voor Generatie. Dus 5G is Generatie 5. Elke G staat in relatie tot een bepaalde snelheid, connectiviteit en betrouwbaarheid, benodigd om qua netwerk te classificeren als een bepaalde generatie.
- 1G liet ons met elkaar praten,
- 2G liet ons ook berichten sturen,
- 3G gaf ons ruimere datamogelijkheden en internet,
- 4G maakte dat alles dan weer heel wat sneller.
- En dan was er … tromgeroffel, 5G!
Dus zou je misschien denken dat 5G gewoon weer wat sneller is, wat betrouwbaarder en nieuwer, maar neen, het is veel meer dan dat, het is wel degelijk een gigantische sprong.
5G zal alles veranderen
5G gaat niet alleen veranderen hoe onze slimme (smart) toestellen zich verbinden met het internet, maar nog belangrijker, ook met ‘elkaar verbinden’.
De komende twee jaar zullen we 5G steeds meer uitgerold zien. Alles wat ook maar een draadloze verbinding heeft zal hierbij voordeel hebben… en dat is tegenwoordig, in een wereld vol Internet of Things, zowat alles.
Hoe zien we de 5G toekomst?
Om te beginnen, of wat dacht je, het zal snel zijn. Supersnel. Maar écht snel dus. We hebben het dan over 20 Gbps over een draadloze verbinding. Dat is 100 tot 250x sneller dan de 4G die je dagelijks gebruikt, en soms op vloekt.
4G haalt gemiddeld een snelheid van 10 a 20 Mbps. Zo kan je 4G vergelijken met één Netflix film in HD streamen versus 400 films streamen in 8K, tegelijkertijd.
Wat is Mbps en Gbps? Mbps ofwel Megabit per seconde is een eenheid voor de snelheid van gegevensoverdracht. Met Mbps wordt de snelheid aangeduid in miljoenen (Mega in de betekenis van 1.000.000) bits (dus niet bytes) per seconde. Gbps (officieel Gbit/s) is dus Gigabit per seconde. Hier is de snelheid in miljarden (giga in de betekenis van 1.000.000.000) bits per seconde.
Wat is HD versus 8K? HD en 8K zijn termen die net als UHD en 4K de beeldkwaliteit van een scherm definiëren. HD staat voor High Definition en is ondertussen gangbaar. Het heeft een groter aantal beeldlijnen (720 of 1080), wat voor een duidelijk scherper beeld zorgt versus niet HD. 4K Ultra HD heeft dan weer een resolutie van 3820 x 2160 pixels en 8K Ultra HD heeft 7680 x 4320 pixels, wat 16 maal hoger is dan de resolutie van Full HD. 8K zal naast een betere beeldkwaliteit ook zorgen voor nog betere audio.
Hoe snel is 5G?
Dan moet je het hebben over ‘reactiesnelheid’. 5G heeft een ontzettend lage ‘latency rate’. De latency is de tijd die het duurt om een databundel van het ene naar het andere apparaat te sturen.
- Bij een 4G-netwerk is dat ongeveer vijftig milliseconden.
- Een menselijke reactie rekenen we aan 200 a 300 milliseconden.
- Bij een 5G-netwerk kan men de bundel in één milliseconde versturen, dat is realtime.
Test zelf uw latency-snelheid: klik hier en doe de test (je klikt op START, het scherm wordt rood. Zodra het groen wordt klik je; en dan krijg je je reactiesnelheid).
Realtime een massa data versturen, maakt dat we realtime interacties kunnen bekomen; bijvoorbeeld aan de ene kant van de wereld iets op de andere kant van de wereld bedienen, zonder enige vertraging.
Je kan gamen met eender wie en waar ter wereld, zonder vertragingen in wat jij doet, of de tegenpartij.
Of waarom überhaupt zelf iets doen, als het dat voor jou kan doen?! En dan denken we natuurlijk aan de zelfrijdende auto’s.
Zelfrijdende auto
Beeld u een wereld in met alleen maar zelfrijdende wagens; die allemaal constant en in realtime communiceren met elkaar (hallo ik rij hier en ik ga naar daar…). Zelfrijdende wagens die ook nog praten met sensoren in de straat, met verkeerslichten, drones, enz.
Soms hoor ik zeggen “zijn die zelfrijdende wagens wel veilig?”. Ik bekijk het anders: met een menselijke reactiesnelheid van 200 milliseconden gebeuren er nog dagelijks ongevallen in het verkeer. Zelfrijdende wagens reageren aan 1 milliseconde!
In 2017 zijn in België ongeveer 4.200 ongevallen met doden of gewonden gebeurd waarbij als verzwarende omstandigheid vluchtmisdrijf is gepleegd. Het gaat dus over bijna 1 ongeval elke 2 uur; dat heeft VIAS institute (eerder gekend als het BIVV, Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid) berekend.
Ooit zal het zijn: ‘ik wil geen mensen achter het stuur’.
Lees ook: Openbaar vervoer Antwerpen: Reizigers in zelfrijdende shuttle vanaf 2021
Er komt een tijd dat we geen mensen meer achter het stuur zullen willen. Die zijn veel te traag, afgeleid en breken regels.
Files zouden hooguit een nare herinnering zijn, met alle wagens die mooi met elkaar afgestemd aan een behoorlijke snelheid hun weggetje gaan.
Geen bumperklevers, geen wagens die geen richting aangeven, geen middenvakrijders (OMG die middenvakrijders!)… neen, elke wagen rijdt optimaal.
Auto-ongevallen zijn zo goed als uitgesloten, want elke wagen weet perfect wat de andere doet, gaat doen, en waar.
Spoelen we de toekomst nog wat vooruit, dan zien we dit ook gebeuren met autonoom rijdende treinen, vliegtuigen, trucks…
Lees ook: “Schat, het hotel is er!” Reizen opnieuw uitgevonden.
En dat zijn dan nog maar de auto’s. Het kunnen net zo goed robots zijn. Bijvoorbeeld een chirurg die virtueel een operatie uitvoert, en ergens anders in de wereld in realtime werkelijk wordt uitgevoerd door een robotarm, op de patiënt.
Die chirurg hoeft niet ingevlogen te worden (tijd, kost, …), en zou mogelijk niet eens een optie geweest zijn. In feite, het kan zelfs een team van specialisten zijn, elk in hun eigen land; samen op één patiënt bezig. Why not?!
Dit kan levensreddend zijn voor situaties waarbij tijd en afstand een issue zijn.
Uiteraard zien we IoT (Internet of Things) ook dienen voor fabrieken waar de robots en machines met elkaar kunnen praten, zich beter positioneren, statusupdates geven enz. Dit alles over het 5G-netwerk.
Of wat dacht je van de smart-bril? Misschien wel een smartphonekiller op termijn. Een bril die u realtime info geeft en weet wie zijn drager is. Eerdere pogingen sloegen niet zo aan omwille van design en beperkte mogelijkheden, onder meer in de draadloze dataverzending.
5G zal revolutionair zijn. Bedrijven wereldwijd zijn dan ook bezig hun systemen en netwerken aan te passen om hier in mee te kunnen.
Revolutionair maar niet perfect
Helaas, 5G is niet perfect. Een deel van de zwakte zit in de reden waarom 5G zo snel is. 5G maakt namelijk gebruik van een mix aan frequenties,
In Europa zijn drie frequentiebanden geoormerkt voor 5G toepassing: de 700 MHz band, de 3,5 GHz band en de 26 GHz frequentieband. Daarbij is de 700 MHz band vooral geschikt voor Internet of Things-toepassingen.
Hoe hoger de frequentie, des te meer capaciteit en sneller de verbinding, maar ook hoe minder het bereik van de antenne is.
Met een 4G-netwerk kun je 10 km ver gaan, en amper signaal verliezen, terwijl het met 5G na 300 meter al gedaan is. Bovendien gaat het signaal niet door muren of slecht weer, zoals regen.
Er zullen dus meer kleine zenders op veel meer plaatsen gezet moeten worden. Denk aan verlichtingspalen, bushokjes,… we zien ook al initiatieven om zenders te plaatsen onder riooldeksels. Voordeel is dan weer dat je door zoveel zenders te hebben, je ook meer toestellen verbonden kan krijgen, in één gebied.
4G laat 1.000.000 verbonden toestellen toe, in een straal van 500 km2. 5G daarentegen, laat 1.000.000 verbonden toestellen toe, in een straal van maar 1 km2.
In de Verenigde Staten hebben providers Verizon en T-Mobile in bepaalde steden al 5G-thuisnetwerken gelanceerd en gaandeweg zal dat evolueren.
5G in België en Nederland
Europa wil tegen 2020 per land minstens twee grote steden die klaar zijn voor 5G.
Als België en Nederland daar in willen volgen, zullen de overheden mee moeten draaien. In België durven de diverse gewesten wel eens van mening verschillen. België, met haar 3 gemeenschappen, 3 gewesten en 1 federale overheid… wat kan daar complex aan zijn?
Neem bijvoorbeeld Brussel versus Vlaanderen. De stralingsnorm werd in 2014 eindelijk voor Brussel aangepast, zodat het 4G-netwerk mogelijk werd. Toch is die norm in Brussel nog steeds 50 keer strenger dan in Vlaanderen. Met 5G in zicht, blijkt Brussel niet van plan de norm aan te passen. We praten hier over de hoofdstad van Europa!
In Vlaanderen is 4G overal. In Wallonië waren er vorig jaar (2018) nog 39 gemeenten waar geen 4G beschikbaar is, en slecht mobiel bereik.
In Nederland is voor het 5G-netwerk de frequentieband van 3,5 gigahertz (GHz) benodigd. Daar wrong bij hen het schoentje, omdat dit ook de frequentie is die in het noorden van Nederland wordt gebruikt door het afluisterstation in het Friese Burum. Dat lijkt echter opgelost, want vorige maand (december 2018) vernamen we dat het afluisterpark van de Nederlandse inlichtingendiensten in Burum verhuist naar het buitenland.
Zijn we er bijna?
Zitten we nog ver af van die toekomt vol 5G? Ja en neen. De technologie is er. Het is een kwestie van voldoende zenders op zowat elke plek te krijgen; en dat kost tijd, geld én politieke visie.
Daarnaast zijn er issues rond mogelijk schadelijke gevolgen van al die straling. En ook bomen zijn soms een hindernis, want die moeten 3 meter lager zijn dan het 5G-basisstation, om geen obstakel te zijn. Zaken waar men terecht gevoelig aan is.
En dan heb ik het nog niet over de nieuwe koude oorlog die gaande is op vlak van data en netwerkapparatuur, tussen China met Huawei en ZTE enerzijds en het Westen met bijv. Nokia en Ericsson anderzijds. Maar dat is voer voor een apart artikel.
Het is te hopen dat onze regering(en) op de juiste golflengte zitten.
Steven Dupont
#WhatsNext is een Technologie- en Innovatieblog in mensentaal. Op de hoogte blijven? Volg ons op:
#WhatsNext: Innovatie, Kunst en Design 
7 reacties