JAPANDI, HET HUWELIJK TUSSEN JAPANSE ZEN EN SCANDINAVISCH DESIGN
Dit artikel gaat over de opkomende stijltrend Japandi, waar het vandaan komt, voor wie deze stijl is en voor wie niet. Ik geef ook enkele adressen mee waar je de geschikte meubels en accessoires kan vinden, in combinatie met een top service.
Japandi is een hybride trend, zeg maar een mix tussen Japanse Zen en de Scandinavische stijl. De twee combineren de moderne flair van Scandinavisch design met de tijdloze elegantie van de Japanse esthetiek. Japandi is functioneel, warm en rustgevend.
Als blogger over kunst, innovatie en design schrijf ik uit passie voor deze onderwerpen, en in de hoop dat het je kan inspireren en enthousiasmeren. Maar laten we eerst eens kijken WAT Japandi is; om dat te doen moeten we weten wat de kenmerken zijn van Japanse Zen en de Scandinavische stijl, of Scandi.
Japandi: een huwelijk van Japanse Zen en de Scandinavische stijl
Japanse Zen
Bij Japanse Zen staat eenvoud centraal, over het algemeen met meubelstukken die vrij laag bij de grond blijven. Lage meubelen zorgen ervoor dat je kamer hoger oogt, mooi meegenomen. Qua vormen mag je denken aan kubussen en het kleurenpalet neigt naar een beetje donkerder. Japanse Zen omarmt aardse tinten zoals mooie roodtinten of roest- of bruintinten, of beiges een beetje groen en olijf en jade. Het hout is medium tot donker qua tinten. Alles om een gevoel van eenvoud op te roepen. Zo creëeren ze een rustige ruimte, ontspannen en comfortabel.
Geschiedenis
De Japandi-stijl is al enkele jaren in opmars en lijkt in 2021 echt ingang te vinden. Maar de basis gaat honderden jaren terug. Japandi is geënt op de oude culturele banden tussen Denemarken en Japan. Deense architecten, kunstenaars en ontwerpers begonnen 150 jaar geleden naar Japan te reizen en deden er inspiratie op.
Ze waren bij de eerste westerlingen die het land bezochten, toen het na 220 jaar zijn grenzen openstelde. Die vroege Japanse invloed is voor velen terug te vinden in de keramiek, de meubelen, de open architectuur en het minimalisme van het hedendaagse Denemarken. In elk geval hebben ze in Japan en Denemarken veel respect voor ambachtslieden, vakmanschap en natuurlijke materialen zoals hout.
Hoewel Japan en Scandinavië geografisch hoegenaamd geen buren zijn, delen ze wel dezelfde principes van minimalisme. Ze benadrukken functionele ruimtes die worden gedefinieerd door een handvol statement stukken, in plaats van een overvloed aan decoraties.
Wabi-sabi: de pracht van imperfectie
Ook typisch voor Japanse Zen, is Wabi-sabi, wat in feite het omarmen is van onvolmaakte dingen. Dingen die niet permanent zijn, misschien wel kapot zijn maar dan weer in elkaar gezet, op een mooie of bijzondere manier. De onvolmaaktheden mogen gezien worden.
De acceptatie van vergankelijkheid en imperfectie staan centraal bij Wabi-sabi. De esthetiek wordt soms omschreven als een schoonheid die ‘onvolmaakt, vergankelijk en onvolledig’ van aard is.
Kommen die klaarblijkelijk gebarsten zijn, en op een bijzondere manier weer in elkaar gezet, zodat mooie lijnen en scheuren ontstaan. Een keramische pot kan gerust een beetje bobbelig of misvormd zijn. Hout met knoesten, objecten met slijtage en patine. We kijken dan eerder naar de kwaliteit en naar de ambacht.
Handgemaakte stukken zijn niet per se perfect, omdat ze niet van een geautomatiseerde assemblagelijn rollen. Iets handgeweven of -geknoopt, dingen die speciaal aanvoelen omdat ze uniek en interessant zijn, en daar zit de schoonheid in.
Ik kreeg ooit deze keramiek cadeau. Mooi, maar vooral zelf gemaakt door de vader van degene die het mij gaf. Waardevol op een aparte manier. Het is mooi omdat het handgemaakt is, omdat het uniek en interessant is en anders dan wat je gaat zien bij iets wat van een lopende band afrolt.
Onvolmaaktheden die verbazingwekkend mooi kunnen zijn. En eigenlijk is Wabi-sabi iets wat we allemaal zouden moeten aanmoedigen en in eigen huis hanteren. Want als je er over nadenkt; kijk naar buiten, naar de natuur… perfect in al haar imperfectie. Bomen groeien niet in een strakke lijn, rivieren stromen niet in een rechte richting. Alles beweegt, is vloeibaar en is organisch en dat is wat de Japanse stijl echt typeert.
De Scandinavische stijl
Scandinavisch design wordt eveneens gekenmerkt door eenvoud, minimalisme en functionaliteit. De stijl kwam op in het begin van de 20ste eeuw en bloeide volop in de jaren vijftig in de vijf Scandinavische landen: Noorwegen, Zweden, Finland, Denemarken en IJsland.
De Scandinavische stijl is vergelijkbaar met Japanse Zen, op vlak van eenvoud van de vormen en van de meubels. Heel modern met weinig tot geen franjes qua versiering. Scandinavisch neigt wel naar het gebruik van een veel lichter kleurenpalet en dat is naar mijn mening het grootste verschil tussen de Scandinavische stijl en Japanse Zen. Het veel lichtere kleurenpalet brengt ons lichte vloeren, licht meubilair, maar wel nog steeds met behulp van een aantal van die echt basic vormen die we bij de Japanse Zen zien.
Bij een Scandinavisch interieur gaan we voor een ruimte die licht en open is. In de Scandinavische landen kan het behoorlijk donker worden, vroeg op de dag en lang, en dus – om het licht te maximaliseren – zullen ze niet veel raambekleding voorzien; liefst van al gewoon het licht binnen laten komen. De binnenruimte opfleuren met veel wit en natuurlijke tinten en neutralen.
Hygge: gezelligheid troef
Wil je echt Scandi gaan, dan zou je je ook kunnen verdiepen in Hygge. Dat is de Deense variant van gezelligheid en knusheid. Het wordt in Denemarken vaak beschouwd als een van de belangrijkste uitdrukkingen van de nationale volksaard.
Hygge en Wabi-sabi zijn twee concepten die deel uitmaken van culturele tradities, en voor zulke zaken heb ik respect. Er zit veel diepgang in. De Japanse ‘Wabi-sabi’ filosofie en het Deense ‘Hygge’ zijn geworteld in een diepe waardering voor eenvoud. Maar wanneer je je eigen plek inricht, geef het dan je eigen stempel. Vanuit wat je zelf mooi vindt, je eigen culturele invloeden en voorkeuren.
Japandi: de materialen, kleuren, vormen, …
Ga je voor Japandi, dan ga je in elk geval voor de voordelen van twee stijlen. Het resultaat zal vast een mooie, kalmerende en serene plek zijn. Een combinatie van Zen leunend op de Scandinavische vibe maar dan met wat meer aardse tinten en organische imperfectie.
De materialen
Japandi inrichten is dus spelen met het beste van twee werelden. De natuurlijke warmte van hout is cruciaal, en liefst onbehandeld hout. Houten muurpanelen zijn een mogelijkheid.
Qua materialen zit je met natuurlijke materialen altijd goed; denk hierbij aan rotan, riet, steen, beton en denk aan katoen en linnen. Voeg daar dan nog wat opvallende kamerplanten aan toe (bijvoorbeeld in terracotta potten).
In beide stijlen worden zachte materialen toegepast. Velvet kussens in pastelkleuren en wollen plaids, zachte vloerkleden.
De kleuren
Hier zie je de grootste tegenstelling tussen de twee stijlen binnen Japandi. De Scandinavische stijl laat eerder de witte of neutrale tinten met rijke accenten doorwegen en kenmerkt zich door haar lichte pastelkleuren, zachte materialen, licht hout en strak design.
De Japanse stijl kent eerder grote vlakken in rijke kleuren, op de muren of in andere elementen. Werk met natuurlijke tinten zoals blauw, groen, donkerpaars en bruin. Zwart is ook populair in de Japandi-stijl.
Hou je je basis neutraal, door te kiezen voor warme kleuren als zand, beige/grijs en zachte pastels, dan kan je er gedoseerd nog een accentkleur aan toevoegen, zoals aubergine of mosterd.
De accessoires en vormen
De accessoires moeten vooral functioneel zijn, niet zozeer decoratief. Denk aan ongeglazuurd keramisch servies, vazen en een paar boeken.
Het Scandinavisch huiselijke comfort is mooi af te zetten tegenover de Japanse imperfectie door voor contrasterende kussens en dekens te kiezen.
Less is more, liever een paar mooie design accessoires, dan een hoop prulllaria. En denk eraan, Wabi-sabi.
Organische vormen benadrukken de zachtheid in het interieur en vormen een prachtige combinatie met de grafische prints uit Scandinavische interieurs.
Voor wie is het niet?
Wanneer je over het algemeen van kleuruitspattingen houdt; grote vlakken kleur met helder blauw en geel en rood en groen en paars en roze en wat dan ook… lekker opvallend; dan ga je dat missen in Japandi want daar zal je een veel meer gedempt kleurenpalet zien, met wit en veel neutralen. Met hier en daar kleine accenten van afgezwakte kleuren en vooral aardetinten, dus als je die grote ‘wow’ kleuren wilt, dan ga je wellicht op je honger blijven zitten. Er zijn gelukkig stijlen genoeg, dus voor elk wat wils.
Waar gaan we shoppen?
Shoppen dan maar? Voor de Wabi-sabi zou ik zoeken naar lokale kunstenaars in uw omgeving, die prachtige handgemaakte stukken maken. Interessante Scandinavische designmerken om Japandi vorm te geven, zijn onder meer Hay, Muuto, Carl Hansen, Ferm Living en Secto Design.
Oosterlinck Living & Cooking (Heist-op-den-Berg, België). Een familiebedrijf waar het hart duidelijk in de zaak ligt en bij hun klantenservice. Hoewel geen gigantische showroom, is de gezelligheid troef. Er staan veel leuke spullen, en anders zetten de adviseurs je vast op weg om de juiste keuzes te maken. Ze maken er nog echt tijd voor hun klanten. Het is bij Oosterlinck dat wij onze driezit Muuto ‘Outline’ sofa kochten, een Deens designmerk. De Muuto Outline past perfect in een Japandi interieur. https://oosterlinck.shop
Master Meubel (Turnhout, België). Ga je liever voor een showroom om “U” tegen te zeggen, dan moet je bij Master Meubel in Turnhout zijn. Het is meer dan een showroom, het is zowaar een klein museum aan meesterstukken. Master Meubel toont niet alleen een exclusieve en uiterst volledige collectie designmerken en meubelstukken, maar gaat ook voor een heel eigen kijk op de collecties. Ze gaan voor uitgesproken eigen combinaties, en tonen de meubels meestal in andere uitvoeringen. Hun service is uitmuntend; ze hebben een eigen meubelmakerij, een spuiterij, stoffeerderij en een atelier voor raamdecoratie. Die Japandi-look, die kunnen ze echt wel aan. https://www.mastermeubel.be
Pellegrini Design (Herentals, België). Wil je liever voor vintage gaan; echte klassiekers met patine en wat jaren op de teller? De Wabi-sabi imperfecties? Dan blijft voor mij Pellegrini Design de place to be. Ook gekend van het televisieprogramma Stukken van Mensen op de zender Play4 (VIER). De zaakvoerder, Yves Chung, gaat voor echte design klassiekers. De website is zeker een bezoekje waard. De showroom ook, wel op afspraak. Yves kent zijn klassiekers en nog veel meer; en voor je het weet ben je vertrokken op een pad van de geschiedenis achter de stukken. Sympathieke kerel. https://www.pellegrinidesign.be
Maak het je eigen stijl
Ik ben Bauhaus-liefhebber en grote fan van de Scandinavische stijl. Ik ben maar aan één ding allergisch, en dat zijn kopieën. Ik ga liever voor het origineel. Je betaalt wat meer (soms veel meer) maar een origineel stuk behoudt zijn waarde. Bovendien zijn er de gebruikte materialen, de makers en bedenkers achter een stuk, de kwaliteit. Maar ook de emotionele aantrekkingskracht van een authentiek product.
In mijn interieur tref je Japanse Zen accenten (zoals de Muuto Outline sofa), waardoor ik onbewust al op het pad van Japandi zat. Maar in datzelfde interieur vind je ook een volledig gele kast, van Italiaans design. En iets verderop staat een knaloranje Panton Chair (Vitra, Verner Panton) gecombineerd met een oranje kunststoffen Nessino tafellamp van Artemide (Giancarlo Fassina). Niet erg Japandi, maar wel heel erg ‘onze stijl’. En daar gaat het finaal om, niet om trends, maar om wat jij zelf mooi vindt.
Enjoy!
Steven Dupont
#WhatsNext is een blog over innovatie, kunst en design, gebracht in mensentaal. Op de hoogte blijven? Volg ons op:
En pssst… sharing is caring 🙂
#WhatsNext: Innovatie, Kunst en Design 