Een menselijk hart in 3D-printen… lees hoe hiervan de basis werd gelegd, over ethische vraagstukken en het belang van orgaandonatie.
Orgaandonatie
Zij die wachtende zijn op een orgaandonatie weten, net als hun dierbaren, hoe tergend lang een geschikt orgaan op zich kan laten wachten, als die al komt. En dan plots moet alles snel gaan.
Hart- en vaatziekten (27,7% van alle doodsoorzaken) blijven in België de belangrijkste doodsoorzaak (bron: Statbel, 31/01/2019, meting 2016) en ook in Nederland staat het bovenaan de statistieken.
Soms kan een transplantatie een uitweg betekenen. Het is dan wachten op het ongeluk van een ander, om zelf geluk en dat tweede leven te vinden.
Wat als…
Wat als dat niet meer nodig zou zijn? Wat als de wetenschap, zoals zo vaak, met een oplossing komt… en dat levensnoodzakelijke orgaan zomaar even uit de printer rolt?
We maken al echt vlees in het labo, waarom dan geen echt orgaan?
Lees meer: Vleesschandalen beu? Bent u klaar voor ‘Vlees 2.0’?
Wetenschappelijke doorbraak
Wetenschappers aan de Tel Aviv University hebben een doorbraak gemaakt met het 3D-printen van een kunsthart, op basis van menselijke cellen. Is dit de eerste stap naar een toekomst waarbij onze reserveorganen op bestelling geprint worden?
We staan aan het begin van een revolutie waarbij organen geprint kunnen worden, in 3D in een labo.
Dit was eerder ook al gedaan, maar toen nog op basis van niet-menselijk materiaal; in bijzonder siliconen.
Deze keer zijn er menselijke cellen gebruikt, van het vetweefsel van een donor. Ik ben ook geregistreerd orgaandonor, en als ik morgen vetweefsel moet afstaan… kom maar halen!
Het geprinte hart is klein, nog maar zo groot als het hart van een rat. Maar dat is een eerste succes. Want de onderzoekers zijn er in geslaagd om aders en kamers te printen wat voordien nooit mogelijk bleek. De onderzoekers menen dat 3D-geprinte menselijke harten realistisch zullen zijn.
Professor Tal Dvir die het project leidt zegt daarover: “Dit is de eerste keer dat iemand er in geslaagd is om succesvol een volledig hart te maken en te printen, met alle cellen, bloedvaten, aders en kamers”.
Maar ze zijn er nog niet, want hoewel de cellen kunnen samentrekken, hebben ze nog niet de eigenschap om te pompen, en dat laatste is al meteen het volgende doel van de onderzoekers.
In elk geval is dit soort onderzoek en het nu bekend gemaakte resultaat, iets om optimistisch over naar de toekomst te kijken.
Gedaan met wachten?
Beeld u in dat 3D-geprinte organen kunnen dienen. Niet alleen is het dan gedaan met wachten op de tragedie van een ander; maar ook het risico op afstoting valt weg. Ons immuunsysteem heeft het zo niet met de organen van een ander. Bij nieren bijvoorbeeld, ervaart 20% van de ontvangers in hun eerste jaar na de transplantatie tekenen van afstoting. Bij harttransplantaties is dat zelfs 40%. Bij de 3D-organen, gebruiken ze de cellen van de ontvanger, en dus ervaart het lichaam dat niet als invasief.
In zeer zeldzame gevallen kan een orgaandonatie ook ziektes mee transplanteren. Zoals bij de vier Europeanen (onder wie twee Nederlanders) die kanker kregen na een orgaandonatie van dezelfde donor. Drie van de vier zijn inmiddels overleden.
De drie vrouwen en een man ontwikkelden borstkanker nadat zij een orgaan hadden gekregen van dezelfde donor. Nochtans had de donor volgens onderzoek geen medische aandoeningen toen ze haar organen afstond. De borstkankercellen van de donor waren destijds te klein om te detecteren, maar werden wel door de vrouw doorgegeven via haar organen. Hoe zeldzaam dit soort gevallen ook zijn, het toont aan dat niets zonder risico is.
Make Vlaanderen Great Again
In België zagen we in 2016 hoe de jonge Bas (11 jaar) een maand na een harttransplantatie de strijd alsnog verloor. Met zijn overlijden redde Bas 5 levens.
Zijn warme oproep om donor te worden en later gesteund door “Make Vlaanderen Great Again” van de Vlaamse televisiezender VTM, leidde ertoe dat massaal veel Vlamingen naar hun gemeentehuis trokken om hun keuze te registreren. En het is nodig!
Hoewel in principe iedereen in België orgaandonor is, zijn het de familieleden die bij een overlijden voor de moeilijke beslissing komen te staan om de organen van de overledene al dan niet af te staan. Maak het voor hen gemakkelijk en registreer je op voorhand!
Helaas gaat bijna 15% van de kandidaat-donoren verloren, omdat de familie niet wil dat er organen doorgegeven worden.
In Nederland zal het huidige systeem m.b.t. orgaandonatie wijzigen op 1 juli 2020; het wordt vervangen door een systeem van Actieve Donorregistratie. De nieuwe donorwet regelt dan dat iedereen vanaf 18 jaar die bij een Nederlandse gemeente staat ingeschreven, geregistreerd wordt in het Donorregister.
Maar ook in Nederland blijft registratie belangrijk. Voor wie al geregistreerd is, blijft de registratie gewoon geldig. Ook na invoering van de nieuwe wet.
Ooit wordt dit alles misschien overbodig en kijken we terug en denken we “hebben we écht menselijke organen staan transplanteren?”
Wereldprimeur
De doorbraak van de Israelis is een wereldprimeur. In 2017 werd er ook wel al een hart geprint, door onderzoekers in Zwitserland. Maar dat was gemaakt van zachte en flexibele siliconen.
Het hart was in staat om te pompen aan 80 slagen per minuut maar kon dit maar 30 minuten volhouden. En het volume bloed dat het liet passeren was 2,2 liter per minuut, wat 2 a 3 keer minder is dan een echt menselijk hart en dus te weinig om iemand in leven te houden. Het was wel een begin.
Wetenschappers denken dat een werkbare variant nog maar één decennium van ons verwijderd is.
Wat brengt de toekomst?
Wij zeggen dan #WhatsNext? Want als een menselijk hart printen mogelijk wordt, wat is dan de volgende stap? Longen printen met een hogere capaciteit en efficiëntere aanvoer van zuurstof? Een hart dat nooit een hartaanval kan krijgen? En ik kan ook wel iets bedenken rond een lever en de afbraak van alcohol.
Bio-tech is ontzettend interessant. Op medisch vlak kunnen de bio-technologische ontwikkelingen voor mij niet snel genoeg gaan, en zo hoop bieden aan hen die het zo vreselijk nodig hebben. Alvast een boeiende evolutie om in de gaten te houden.
Ethische vragen
We moeten alsmaar langer werken omdat we alsmaar langer leven. De kwaliteit van dat langer leven, is essentieel.
In Nederland wil de politieke partij GroenLinks dat op een bepaalde leeftijd, patiënten mogelijk geen transplantaties meer krijgen, want de kost dekt de baten niet geheel. GroenLinks zegt hierbij vooral de belangen van de patient te behartigen, die mogelijks overbehandeld zou worden, versus hun kwetsbaarheid. Een gevoelig debat.
En hoelang willen we leven? Hoelang kunnen we leven? Mogen we leven? En met welke kwaliteit?
Wanneer we op bestelling wisselstukken kunnen krijgen, zal dat dan ons gedrag aantasten? Want hoe gaan we om met onze gezondheid wanneer we weten dat er oplossingen zijn? Rokers weten dat ze hun longen beschadigen, en blijven toch roken.
Wat als je morgen weet dat je nieuwe longen kan bestellen? Wat wordt dan de definitie van “ongezond”?
En worden 3D-geprinte organen beschikbaar voor iedereen? Elke leeftijd? Elk budget?
Zal iedereen toegang hebben of alleen de happy few?
En los van de prijs; is het iets wat we als maatschappij willen? Of spelen we daardoor voor God en zouden we de natuur niet beter haar ding laten doen; hoe wreed ook?
Wat mij betreft moeten we die technologie wel degelijk omarmen en mensen langer van elkaar laten genieten. Al zouden er wisselstukken genoeg zijn, een leven heb je maar één keer.
Steven Dupont
#WhatsNext is een Technologie- en Innovatieblog in mensentaal. Op de hoogte blijven? Volg ons op:
#WhatsNext: Innovatie, Kunst en Design 
1 reactie