Wat te doen tegen ongewenste drones?
Bij De Sint zingen we van “Hoor wie klopt daar kinderen”, wordt dat bij Kerst “Kijk wat vliegt daar kinderen”… het is de politiedrone die ons komt begluren. Fijne Kerst!
In Limburg en in West-Vlaanderen zijn politiekorpsen van plan om met drones te controleren of iedereen zich tijdens de eindejaarsfeesten aan de coronamaatregelen houdt en niet met heel de familie afspreekt. Privacy-experts schuwen de kritiek niet. “Er ontstaat een gluurmaatschappij die elk draagvlak onderuithaalt.”
Corona heeft ons al zoveel afgenomen. Onze vrijheid is beknot, de eenzaamheid neemt toe, psychologische problemen worden sterker, de economie ontwricht. In het ergste geval verliezen we vrienden en familie. Moet nu ook onze privacy op de schop?
Als blogger rond kunst, technologie en innovatie ben ik volledig pro nieuwigheden, dus ook drones. Drones redden levens, maken het leven makkelijker en zelfs in de kunst leveren ze hun bijdrage; daar schreef ik al eerder over. Maar er zijn grenzen.
Artikel 15 van de Belgische grondwet stelt dat de woning onschendbaar is; dat is inclusief de tuin. Een overvliegende politiedrone filmt de omgeving en maakt daarbij geen onderscheid tussen privé- en publiek terrein.
Drones gevaarlijk ingezet
Drones kunnen de boel behoorlijk verzieken. De luchthaven van Gatwick, nabij Londen, lag in 2018 dagenlang lam door ongewenste drones. De autoriteiten zagen zich verplicht – bezorgd om de veiligheid – vluchten tegen te houden en het luchtverkeer te sluiten. Het luchtverkeer werd weer opengesteld om dan drie kwartier later toch weer te sluiten… er waren opnieuw drones gespot. Chaos en onzekerheid troef.
De politie zei toen dat het simpelweg neerschieten een optie lijkt, maar niet zonder gevaar is. Een klein bewegend doelwit boven dichtbevolkt gebied… …en niet vergeten, elke kogel die omhoog gaat en geen doel treft, komt ergens weer naar beneden. Uiteindelijk werd het leger ingezet, met gespecialiseerde apparatuur (wellicht radiofrequentiestoorzenders).
Terreur
Drones vormen wel vaker een potentieel gevaar. Voor onze veiligheid, voor commerciële belangen en voor onze privacy. Denk aan het incident bij de luchthaven van Gatwick, maar net zo goed zijn het terroristen die drones met explosieven aanvliegen. Je kan sportstadiums, muziekarena’s en andere massabijeenkomsten nog zo goed bewaken, wanneer een met explosieven gevulde drone het publiek invliegt is de impact niet te overzien.
Commerciële belangen
Bij de Olympische Winterspelen in PyeongChang (2018), stonden drones klaar om drones te onderscheppen. Uit de kluiten gewassen drones met multirotors, waren uitgerust met vangnetten. Het risico was hier niet alleen terreur, maar ook de commerciële belangen, want zij vreesden drones van fotografen, die illegaal luchtfoto’s zouden maken.
Privacy
Een drone kan perfect uitgerust worden met een camera. Een droom voor elke voyeur.
Voor politiewerk is het ideaal om situaties in te schatten bij rampen, events en bewaking. Maar om bij Kerst de brave burger te bespieden?
We leven nog steeds in een rechtsstaat en Corona brengt ons naar een hellend vlak. Niet verwonderlijk dat er veel protest ontstaat tegenover de politiedrones, wanneer ingezet voor coronacontroles.
Wat kan een drone stoppen?
Begrijp me niet verkeerd, WhatsNext promoot absoluut niet het neerhalen van politiedrones. Nog eens duidelijk: niet doen! Maar hoe haal je ongewenste drones in feite neer?
Je kan er de tuinslang op zetten, maar dat worden dan eerder koude én natte feestdagen. Of wat dacht je van WC-papier? Een tijdje gehamsterd, dus daar hebben we er voldoende van in huis.
Gelukkig zijn er ook ernstigere oplossingen. Je zag het al in PyeongChang, met drones tegen drones en vangnetten. In Gatwick met radiofrequentiestoorzenders; in Europa trouwens niet toegestaan voor commercieel of luchthavengebruik.
Een andere oplossing is geofencing met betrekking tot no-fly zones. In drone-software zouden no-fly zones opgeladen kunnen worden, wat moet voorkomen dat drones op plekken vliegen waar dat niet de bedoeling is. Geofencing is echter makkelijk te omzeilen, en een update installeren kan je ook overslaan; dus het treft alleen goedbedoelende maar onwetende dronevliegers.
Het Delftse bedrijf “Delft Dynamics” ontwikkelde een eigen DroneCatcher, een multicopter gewapend met een netgeweer. Het kan veilig ongewenste drones uit de lucht halen. Detectie verloopt via een radar of een akoestisch systeem, waardoor de DroneCatcher in staat is om snel zwevende of bewegende dreigingen te benaderen.
De DroneCatcher schiet het net af, vangt de drone, waarna die met een kabel naar een geschikte plaats wordt gevlogen. Is de gevangen drone te zwaar; dan wordt die met een parachute gedropt.
In 2016 zagen we initiatieven bij de Nederlandse overheid, om roofvogels in te zetten tegen ongewenste drones. Dat bleek toch niet zo succesvol wegens de te intensieve training, te kostelijk en er was protest van dierenrechtenverenigingen. Tijdens een NAVO-top in Brussel werden zulke roofvogels stand-by gehouden, maar moesten niet in actie komen.
Regelgeving
Drones zouden voorzien kunnen worden van verplichte hard- en software waardoor ze een signaal uitzenden die hun identiteit prijsgeeft. Maar dat zou betekenen dat drones bij aankoop geregistreerd moeten worden. Je koopt ze in elke speelgoedwinkel en vandaag zijn er al heel wat in omloop. Wat met doorverkoop? Bij diefstal? Of drones binnengebracht uit landen waar controle laks is? We zijn er dus nog lang niet.
Wanneer we een eerste vliegtuigcrash of aanslag tegenkomen, veroorzaakt door een drone, zal de wetgeving hier snel verstrengen en is de fun er af. Duimen dat ons dit nog heel lang bespaard mag blijven; 2020 is al een voldoende rotjaar.
TV-kijktip: de Scandinavische serie Greyzone gaat over hoe drone-technologie misbruikt wordt voor terreur. Een fictie die steeds dichterbij de realiteit komt.
Ondertussen kijk ik uit naar de zomer, om in mijn hangmat te liggen.
Steven Dupont
#WhatsNext is een blog over innovatie, kunst en design, gebracht in mensentaal. Op de hoogte blijven? Volg ons op:
En pssst… sharing is caring 🙂
#WhatsNext: Innovatie, Kunst en Design 