Artificiële Intelligentie waarschuwde als eerste voor het coronavirus uit Wuhan

Bij de uitbraak van een epidemie is snel handelen cruciaal. Het nieuwste coronavirus werd publiek gemaakt op 9 januari 2020… maar Artificiële Intelligentie waarschuwde hiervoor al in december 2019. Hoe dat kan, lees je hier…

Wuhan-virus 

De wereld is opnieuw in de ban van een dodelijk virus. In 2002 was er in China de SARS-uitbraak, die leidde tot ca. 800 dodelijke slachtoffers. Tien jaar later, in 2012, was er een uitbraak van MERS, die leidde tot 850 doden in 27 landen. En nu is een nieuw coronavirus een hot topic, ook wel het Wuhan-virus genoemd (edit: ondertussen officieel een naam gekregen: covid-19). 

Het was op 9 januari 2020 dat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) naar buiten kwam met het nieuws dat in de Chinese miljoenenstad Wuhan, meerdere gevallen van longontsteking gemeld werden. Wellicht veroorzaakt door de blootstelling van verkopers aan levende dieren op de Huanan Seafood Market, een markt met zo’n duizend standhouders.

Hoewel de markt bekend staat als een vismarkt, is die ook berucht om de meestal illegale verkoop van ‘bushmeat’ en andere exotische dieren. De vraag naar dergelijke dieren voor consumptie is groot in China.

Corona

Het vermoeden was al snel dat dit een nieuwe vorm van het coronavirus betrof met een dierlijke oorsprong (zoönose). Coronavirussen verspreiden zich hoofdzakelijk onder dieren, maar helaas zijn er ook varianten in staat om mensen te infecteren. Vier van de coronavirussen die al werden aangetroffen bij mensen veroorzaken milde luchtwegaandoeningen, zoals een simpele verkoudheid. SARS en MERS zijn de gekende gevaarlijke varianten. 

De naam corona verwijst naar de vorm van het virus. Als je het onder een elektronenmicroscoop ziet lijkt het een beetje op een kroon. De Latijnse naam voor kroon is corona.

Snelheid cruciaal 

Bij elk gevaarlijk virus is snelheid cruciaal; overheden moeten asap de nodige maatregelen kunnen treffen. De WHO kwam op 9 januari 2020 met het alarm, maar in feite kon dat veel eerder… met Artificiële Intelligentie. 

AI-epidemioloog BlueDot

Het was een heuse AI-epidemioloog die als eerste waarschuwingen over het Wuhan-virus uitstuurde, en dat al op 31 december 2019. Daarmee klopte het niet alleen de WHO, maar ook The US Centers for Disease Control and Prevention (CDC), die op 6 januari een bericht hadden uitgestuurd. 

De AI-epidemioloog ‘BlueDot’ behoort tot een Canadees platform voor gezondheidsmonitoring. BlueDot gebruikt een AI-gedreven algoritme dat nieuwsberichten van over de hele wereld scant, ongeacht de taal. Het doorzoekt netwerken van dieren- en plantenziekten en volgt officiële meldingen. Het doel is om hun klanten tijdig te waarschuwen om gevarenzones te vermijden, zoals in dit geval Wuhan. 

Snelheid is belangrijk tijdens een uitbraak, en Chinese ambtenaren hebben geen goede staat van dienst als het gaat om het delen van informatie over ziekten, luchtvervuiling of natuurrampen. Maar volksgezondheidsambtenaren bij de WHO en de CDC moeten wel op die Chinese ambtenaren vertrouwen voor de ziektemonitoring. De SARS-uitbraak in 2002 werd maandenlang door Chinese ambtenaren verdoezeld.

Kamran Khan, BlueDot’s oprichter en CEO, zegt daarover: “We weten dat er niet op overheden kan worden vertrouwd om tijdig informatie te verstrekken”. 

Met Khan’s BlueDot pikken ze wereldwijd de kleinste signalen op (ruis) over mogelijke uitbraken. Dat kan op forums zijn, of blogs of lokale nieuwssites. Het algoritme gaat aan de slag met al die aanwijzingen en ongewone gebeurtenissen.

Khan, die tijdens de SARS-epidemie van 2003 in Toronto werkzaam was als specialist in ziekenhuisinfecties, droomde ervan een betere manier te vinden om ziekten op te sporen. 

Het algoritme maakt geen gebruik van meldingen op sociale media omdat die gegevens te rommelig en onbetrouwbaar zijn. Wat ze wel doen, is wereldwijd de vluchtgegevens in de gaten houden. Die kunnen helpen om te voorspellen waar en wanneer geïnfecteerde bewoners naartoe gaan. Zo werd correct voorspeld dat het virus van Wuhan naar Bangkok, Seoul, Taipei en Tokio zou springen in de dagen na het verschijnen van het virus.

Lees ook: Over Fake News, WhatsApp en echte mensen

Het SARS-virus verspreidde zich in 2003 van China naar Hongkong, en dan naar onder meer Toronto, waar het 44 mensen doodde. Kamran Khan zag toen hoe het virus de stad overspoelde en het ziekenhuis, waar hij werkte, verlamde. Er was toen enorm veel mentale en fysieke vermoeidheid. Het was toen dat hij bedacht dat dit echt wel anders kon. 

BlueDot lanceerde in 2014, haalde 9,4 miljoen USD op aan risicokapitaalfinanciering en heeft nu 40 werknemers-artsen en programmeurs die het analytische programma voor ziektesurveillance ontwerpen.

Het programma maakt gebruik van natural-language processing en machine learning en is zo in staat om nieuwsberichten in 65 talen te doorzoeken, samen met gegevens van luchtvaartmaatschappijen en rapporten over uitbraken van (dier)ziekten. 

Dankzij natural-language processing kan het systeem het verschil detecteren tussen een uitbraak van miltvuur in Mongolië versus een reünie van de heavy metal band Anthrax.

Zodra de geautomatiseerde data-verzameling en sortering is voltooid, neemt de menselijke analyse het over. Epidemiologen controleren of de conclusies vanuit wetenschappelijk oogpunt zinvol zijn, en dan wordt er een rapport naar de overheid, het bedrijfsleven en de volksgezondheidscliënten gestuurd.

Google Flu Trends

BlueDot is niet het eerste bedrijf dat zulke voorspellingen tracht te doen. We zagen eerder al Google Flu Trends, dat werd stopgezet na het onderschatten van de ernst van het griepseizoen van 2013 met 140%. Daarentegen, voorspelde BlueDot met succes de locatie van de Zika-uitbraak in Zuid-Florida in een publicatie in het Britse medische tijdschrift The Lancet.

Chinese ambtenaren hebben deze keer sneller gereageerd, dus dat is hoopvol voor toekomstige gevallen. Specialisten vermoeden echter dat de uitbraak waarschijnlijk veel groter is dan China aangeeft. Het coronavirus zal zich blijven verspreiden omdat vluchten vanuit China blijven vertrekken en reizigers vaak onbewust het virus dragen. Symptomen van besmetting zijn niet altijd meteen merkbaar. 

Om de verspreiding van de ziekte tegen te houden, zullen ambtenaren van volksgezondheid – waar dan ook – de waarheid moeten vertellen en dat snel doen. Maar in de tussentijd kan het de moeite waard zijn om een AI-gedreven epidemioloog in te zetten. 

Lees: Covid-19: Hebben we geleerd van Ebola? Bill Gates waarschuwde in 2015 voor vandaag…

Steven Dupont 

#WhatsNext is een Technologie- en Innovatieblog in mensentaal. Op de hoogte blijven? Volg ons op:

• Facebook        
• Twitter      
• LinkedIn 
• Instagram