Wat een klap, een van de grootste wetenschappers van deze tijd is niet meer.
Stephen Hawking, de Britse natuurkundige, wiskundige en kosmoloog is overleden.
Toen hij op 20-jarige leeftijd werd gediagnostiseerd met de spierziekte ALS, was het vermoeden dat hij nog 2 jaar te leven had. Gelukkig mochten we hem nog decennia genieten. Vandaag verliet hij deze wereld, als 76-jarige.
ALS: Amyotrophic Lateral Sclerosis is een ongeneeslijke ziekte die de zenuwcellen die de spieren aansturen aantast tot het lichaam helemaal verlamd is. Alleen de hersenen worden niet helemaal aangetast. Na de eerste symptomen is de levensverwachting voor de meeste mensen met ALS drie tot vijf jaar.
“Mijn verwachtingen werden tot nul gereduceerd toen ik 21 was. Vanaf dat moment is alles een bonus geweest.” Stephen Hawking
Zijn kinderen Lucy, Robert en Tim laten weten diep bedroefd te zijn. “Hij was een groot wetenschapper en een buitengewone man wiens werk en nalatenschap nog vele jaren zullen voortleven.”
Door ALS was zijn leven moeilijk en werd hij een voorbeeld voor heel wat mensen met een beperking. Hij ging uit van de kracht die hij wel ter beschikking had, de grijze massa. Zo slaagde hij erin om destijds zijn doctoraat te halen, werd hij professor Gravitationele natuurkunde en Lucasian professor in de wiskunde (tot 2009). Als hoogleraar was hij nog steeds verbonden aan de universiteit van Cambridge.
Stephen Hawking was op zeer jonge leeftijd al geïnteresseerd in scheikunde. Over Natuurkunde zei hij ooit dat hij het eigenlijk maar saai vond. “Scheikunde is leuker, omdat er onverwachte dingen gebeuren, zoals explosies. Maar met natuurkunde en astronomie kun je ontdekken waar we vandaan komen en waarom we hier zijn. Ik wilde de diepten van het heelal peilen.”
Het was een graag gezien figuur die een aantal keren als zichzelf ten tonele verscheen in televisieseries als Star Trek – The Next Generation, The Big Bang Theory en als tekenfilmfiguur in The Simpsons en Family Guy.
In een interview met Wired Magazine zei hij ooit eens de rol van de slechterik te willen spelen in een James Bond-film. “Ik denk dat de rolstoel en de computerstem goed bij de rol passen”, aldus Hawking.
De makers van de serie The Big Bang Theory plaatsten op Twitter een groepsfoto van Hawking met de zeven vaste hoofdrolspelers. ”Het was een eer om hem in onze serie te mogen hebben”. ‘Dank dat je ons en de wereld hebt geïnspireerd.”
Naast zijn opvallende verschijning was hij vooral bekend omwille van zijn onderzoek naar zwarte gaten, die toch niet ‘zo zwart’ zouden zijn. Dat zwarte gaten niet eeuwig meegaan en dat ze massa verliezen en verdwijnen. De straling die Hawking ontdekte, werd naar hem vernoemd.
Alsof dat niet genoeg was, ontwikkelde hij ook het begrip ‘imaginaire tijd’ in de kosmologie. Imaginaire tijd zou een oplossing kunnen betekenen voor de singulariteiten (punten in de kosmos waar normale natuurkundige wetten niet gelden), denk hierbij aan de big bang en zwarte gaten.
Over tijdreizen was hij zeer kritisch. Om te bewijzen dat het niet mogelijk was had hij geen moeilijke formule nodig. Hij organiseerde een feest voor tijdreizigers, maar liet dat pas de dag erna weten.
Hawking was beperkt tot het communiceren via spraakcomputer; een gevolg van zijn ziekte. Dat weerhield hem niet om naast groot denker ook schrijver te zijn. In zijn bekendste boek “Het heelal” (1988, A Brief History of Time), legt hij aan het brede publiek (op een toegankelijke manier) zijn theorieën over het ontstaan van het heelal uit.
Wetenschap toegankelijk maken was belangrijk voor hem. Zo schreef hij samen met zijn dochter Lucy een aantal kinderboeken over de kosmos.
Qua gezondheid moest Hawking echt wel slagen incasseren. Toen hij in 1985 een longontsteking kreeg; verloor hij zijn stem. Communiceren ging vanaf dan via een spraakprogramma, waarbij woorden via zijn ogen werden geselecteerd en door de computer uitgesproken. Het gaf hem iets robotachtig, met zijn raar accent.
Belangrijkste is natuurlijk dat hij zijn gedachten kon blijven delen en met vrienden en familie communiceren. Het is dankzij de spraakcomputer dat hij colleges kon blijven geven. Omdat hij de colleges kon voorbereiden en de zinnen opslaan, gingen die toespraken vlotter dan bij een spontaan gesprek.
Hawking had een ALS-variant die trager verloopt waardoor hij de kans had om een gezin te vormen en succesvol te zijn. Hij trouwde tweemaal. Dat was van 1963 tot 1991 met Jane Wilde waarmee hij twee zonen en een dochter kreeg. Zijn latere huwelijk (1995) met zijn verpleegster Elaine Mason, eindige elf jaar later. In zijn biografie schreef hij dat zijn ziekte te veel stress opleverde om een huwelijk te laten slagen.
Zijn biografie ‘My Brief History’ verscheen in 2013. Hij schrijft daarin dat zijn ziekte misschien wel een positieve invloed heeft gehad op zijn werk. “Ik hoefde geen college te geven, studenten te begeleiden of in saaie commissies te zitten. Daarom heb ik me volledig aan mijn onderzoek kunnen wijden.”
Er bestaat geen Nobelprijs voor “de Sterrenkunde en de Wiskunde”, zijn voornaamste vakgebieden. Alle andere mogelijke prijzen heeft hij wél gewonnen. In april 2009 kreeg hij de Medal of Freedom uitgereikt, de hoogste burgerlijke onderscheiding in de Verenigde Staten.
Wil je meer weten over deze bijzondere persoon, dan is zijn biografie een aanrader. Maar voor wie sneller wil bijbenen raden we de film “The Theory of Everything” aan. Deze film uit 2014 is gebaseerd op de memoires van zijn ex-vrouw Jane.
Tot slot geven we nog graag deze levensles van Hawking mee:
- Vergeet niet om omhoog te kijken naar de sterren en niet naar beneden naar je voeten.
- Stop nooit met werken. Werk geeft je zin en een doel en het leven is leeg zonder die dingen.
- Als je zo gelukkig bent om liefde te vinden, sta er dan bij stil dat het er is en gooi het niet weg.”
Stephen William Hawking, 8 januari 1942 – 14 maart 2018
Steven Dupont
#WhatsNext is een Technologie- en Innovatieblog in mensentaal. Op de hoogte blijven? Volg ons op:
#WhatsNext: Innovatie, Kunst en Design 